De bijdrage van de biologische landbouw aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelen: wetenschappelijk bewijs uit vergelijkend onderzoek

Biologische landbouw heeft een groot potentieel om bij te dragen aan de economische, ecologische en sociale duurzaamheid in plattelandsgebieden in lage inkomen landen, dit toont vergelijkend onderzoek aan. Vanuit deze vaststelling wil FiBL, het onderzoeksinstituut voor de biologische landbouw in Zwitserland, het debat stimuleren over hoe dit potentieel kan gebruikt worden om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (of SDG’s), vastgelegd door de Verenigde Naties, te bereiken en dit ter ondersteuning van biologische landbouw en andere agro ecologische benaderingen. Op 26 februari verzamelde FiBL 150 internationale actoren in Brussel om de voordelen van biologische landbouw in het licht van de SDG’s  te verkennen. Focus van de dag lag op ontwikkelingslanden maar ook aan het potentieel van biolandbouw in het Noorden werd in sommige presentatie en discussies niet voorbijgegaan.

Biologische landbouw als onderdeel van de agro ecologische benadering

Urs Niggli, directeur Fibl-Zwitserland, introduceerde de dag met een kort overzicht over onderzoek voor biologische landbouw en andere agro ecologische benaderingen. In gematigde zones, presteert biologische landbouw duidelijk beter op ecologisch vlak dan conventionele systemen. De opbrengst blijft echter een uitdaging voor de biologische en agro ecologische praktijken. Om economische duurzamer te worden zal de biologische landbouw moeten inzetten op zowel (eco)efficiëntie, consistentie als sufficiëntie. ‘Gezien we geen gebruik willen maken van inputs zullen we de planten moeten gebruiken om de opbrengstefficiëntie te verbeteren en meer inzetten op veredeling’ stelt Niggli. Bovendien, moet onderzoek zich richten op het slim gebruik van moderne technologieën om biologische landbouwsysteem vorm te geven. ‘Maar echte duurzame landbouwsystemen zullen echter steeds minder productief blijven’ besluit Niggli.

Wetenschappelijk bewijs voor economische voordelen in lage inkomenslanden

FiBL onderzoekers presenteerden er de resultaten van hun onderzoek over de bijdrage van de biologische landbouw in tropische en subtropische klimaatzones in termen van productiviteit, economische levensvatbaarheid, milieuvriendelijkheid en sociale insluiting.  De resultaten laten zien dat biologische landbouw en andere agro-ecologische methoden economisch gunstiger kunnen zijn voor kleinschalige landbouwgezinnen in landen met lage inkomens dan conventionele methoden ondanks lagere rendementen in sommige gevallen. Biologische landbouw kan dus een economisch voordeel voor kleine boeren opleveren naast de bekende milieuvoordelen die deze landbouwsystemen brengen. Het potentieel van de opbrengst in deze regio's is nog lang niet uitgeput. Kennis over het implementeren van de concepten van biologische landbouw en andere agro-ecologische benaderingen op een zinvolle manier in deze gebieden ontbreekt nog.  Beate Huber, hoofd van het departement van internationale samenwerking aan FiBL Zwitserland, stelde, "biologische landbouw heeft een groot potentieel om bij te dragen tot duurzame ontwikkeling. Investeringen in onderzoek en capaciteitsopbouw ter plaatse zal helpen om te profiteren van de voordelen ervan en bestaande uitdagingen in technologieën en markttoegang en een betere begrijpen wat verandering kan stimuleren.”

Kan biologische landbouw de wereld voeden?

Kan biologische landbouw de wereld voeden? Deze vraag komt steeds terug. Bij het zoeken naar een antwoord stelde Adrian Müller, onderzoeker bij FiBL, de volgende vragen “Wat verstaan we verstaan onder ‘de wereld voeden’?’ Hoe meten we een duurzame productie”. Bovendien benadrukte Adrian Müller dat de nadruk niet alleen moet liggen op de opbrengstkloof tussen biologische en gangbare productie en op de conversie naar 100% biologische landbouw maar ook op de feit dat een duurzame productie niet los kan gezien worden van een duurzame consumptie.  Vanuit het bestuderen van verschillende scenario’s met verschillend aandeel in biologische productie, dierlijke productie en reductie van voedselverspilling, werden meer inzichten gecreëerd. Voor biologische landbouw zal naast een toenemend landgebruik, de voorziening van voldoende stikstof een uitdaging zijn.

Politieke acties noodzakelijk

In een paneldiscussie kwamen vertegenwoordiger van de politiek aan het woord. Aanwezig waren de Europese Commissie, de Verenigde Naties voedsel en Landbouworganisatie, IFOAM - Organics International en Maria Heubuch, de Groenen/Vrije Europese Alliantie, lid van het Europees Parlement van de Europese parlementaire Alliantie op de strijd tegen honger. Maria Heubuch sloot het politieke debat af, "nu dat we de bewijzen zien, zijn politieke maatregelen noodzakelijk. In de volgende programmeringsperiode van de ontwikkelingssamenwerking van de Europese Unie moet aanzienlijk meer geld worden besteed aan biologische en agro-ecologische landbouw. Zonder de juiste hoeveelheid financiering, zullen we falen de landbouw aan te passen en de doelstellingen in Agenda 2030 te bereiken’ en concludeerde hiermee de teneur van de dag.

Wat zijn Duurzame Ontwikkelingsdoelen of SDG’s

De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen zijn door de Verenigde Naties vastgesteld als de nieuwe mondiale duurzame ontwikkelingsagenda voor 2030. Ze worden gepromoot als de wereldwijde doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. Gedurende 15 jaar moeten 17 doelstellingen en 169 onderliggende subdoelen een actieplan vormen om de mensheid te bevrijden van armoede en de planeet terug richting duurzaamheid te sturen. De lidstaten moeten zelf zorgen voor vertaling van deze doelstellingen in hun nationaal beleid. Meer info: https://www.sdgs.be/nl/sdgs. Biologische landbouw draagt rechtstreeks bij tot volgende SDG’s: Geen armoede (SDG 1), Geen honger (SDG 2), Goede gezondheid en welzijn (SDG 3), Waardig werk en economische groei (SGG 8), Verantwoorde consumptie en productie (SDG 12), Klimaatactie (SDG 13) en Leven op het land (SDG 15) (Frank Eyhorn, IFOAM – Organics International).

Links

Bron: Verslaggeving NOBL, CCBT en www.fibl.org